Τα περίχωρα της Μόρφου

Η ευρύτερη περιοχή της κατεχόμενης Μόρφου, πέρα από τη μακραίωνη ιστορία και τη βαθιά πολιτιστική της ταυτότητα, είναι προικισμένη με σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, φυσικά κάλλη, ιστορικά μνημεία και παραδοσιακά χωριά που συνέθεταν ένα μοναδικό μωσαϊκό ζωής και πολιτισμού.

Αρχαίοι Σόλοι και Αίπεια

Οι αρχαίοι Σόλοι, μια από τις δέκα βασίλεις της αρχαίας Κύπρου, αποτελούν ένα κόσμημα της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Με εντυπωσιακά ερείπια, όπως το αρχαίο θέατρο, η βασιλική με το περίφημο ψηφιδωτό του Ηρακλή και τα ίχνη της ακρόπολης, οι Σόλοι υπήρξαν πνευματικό και εμπορικό κέντρο της αρχαιότητας. Πιο ανατολικά, η αρχαία Αίπεια, λιγότερο γνωστή αλλά εξίσου σημαντική, φέρνει στο φως την πρώιμη κατοίκηση της περιοχής, αποδεικνύοντας τη μακραίωνη ιστορία μας.

Η Τούμπα του Σκούρου

Ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά σημεία στην περιοχή αποτελεί η Τούμπα του Σκούρου, ένας ύψωμα με ευρήματα που ανάγονται στη Χαλκολιθική και την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού. Ο χώρος αυτός προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για την προϊστορική ζωή στην ευρύτερη περιοχή της Μόρφου.

Μεταλλεία και Αποβάθρες

Η περιοχή υπήρξε σημαντικός μεταλλευτικός κόμβος. Τα μεταλλεία της Λεύκας και των Σόλων, καθώς και οι όμορφες αποβάθρες στο Καραβοστάσι, έπαιξαν σημαντικό ρόλο στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, ιδιαίτερα κατά τον 20ό αιώνα. Οι εγκαταστάσεις, άλλοτε γεμάτες ζωή και δραστηριότητα, στέκουν σήμερα ως μάρτυρες μιας πλούσιας βιομηχανικής κληρονομιάς.

Μεταλλείο Σκουριώτισσας

Ξεχωριστή θέση στην ιστορία της περιοχής κατέχει το μεταλλείο της Σκουριώτισσας. Αποτελεί το αρχαιότερο μεταλλείο χαλκού στην Κύπρο και ένα από τα πιο ιστορικά του κόσμου, με παρουσία που χρονολογείται από τη 2η χιλιετία π.Χ. Στην αρχαιότητα, ο κυπριακός χαλκός – το “aes cyprium” – αποτέλεσε βασικό εξαγωγικό προϊόν του νησιού, προσφέροντας πλούτο και φήμη. Στους νεότερους χρόνους, ιδιαίτερα τον 20ό αιώνα, η Σκουριώτισσα λειτούργησε με σύγχρονα μέσα, συμβάλλοντας καθοριστικά στην οικονομική άνθιση της περιοχής της Μόρφου και προσφέροντας εργασία σε εκατοντάδες κατοίκους.

Τα Χωριά της Καρδιάς μας

Κάθε χωριό της περιοχής της Μόρφου κουβαλά τη δική του ιστορία, τις δικές του παραδόσεις, τους δικούς του ανθρώπους. Από τα καταπράσινα Πάνω και Κάτω Ζώδια, ως τα πετρόκτιστα σπίτια της Κατωκοπιάς και της Περιστερώνας, και από το γραφικό Ξερό έως το ιστορικό Πραστειό Μόρφου, η περιοχή αποτελεί έναν αληθινό πολιτισμικό θησαυρό. Τα χωριά:

• Άγιος Γεώργιος Σολέας
• Άγιος Νικόλαος Σολέας
• Αμπελικού
• Αργάκι
• Αυλώνα
• Βαρίσια
• Γαληνή
• Κάτω Ζώδια
• Πάνω Ζώδια
• Καλό Χωριό Λεύκας
• Καπούτι
• Καραβοστάσι – Σόλοι
• Κατωκοπιά
• Κυρά
• Λουτρός
• Μάσαρι
• Νέο Λειβάδι
• Νικήτας
• Ξερός
• Πεντάγυια
• Περιστερωνάρι
• Πέτρα
• Ποταμός του Κάμπου
• Πραστειό Μόρφου
• Συριανοχώρι
• Φιλιά

μαζί συνθέτουν τον ζωντανό χάρτη της προσφυγιάς αλλά και της ελπίδας για επιστροφή. Η πολιτιστική, κοινωνική και γεωργική δραστηριότητα που χαρακτήριζε την περιοχή πριν το 1974 μαρτυρεί την ακμάζουσα ζωή που βίαια διακόπηκε.

Σήμερα, μέσα από τη μνήμη, τον αγώνα και την αγάπη για τον τόπο μας, τα χωριά και τα μνημεία αυτά παραμένουν ζωντανά. Είναι οι ρίζες μας. Είναι οι πυλώνες της ταυτότητάς μας.

Δεν ξεχνούμε. Κρατούμε τον τόπο μας ζωντανό, μέχρι να τον περπατήσουμε ξανά ελεύθερα.